NỖI LO TÀN PHẾ SAU ĐỘT QUỴ TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO

Ước tính cứ 100 người bị đột quỵ thì chỉ 30 người có thể phục hồi các chức năng vận động một cách hoàn toàn và tỷ lệ tương đương không có cải thiện.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, tuổi thọ chung toàn cầu tăng lên kéo theo nguy cơ đột quỵ và các bệnh thoái hóa thần kinh. Đột quỵ là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới và gây ra những hậu quả khuyết tật nghiêm trọng cho người bệnh.


 

Tiến sĩ Lương Tuấn Khanh, Giám đốc Trung tâm Phục hồi chức năng Bệnh viện Bạch Mai cho biết tại hội thảo Phục hồi chức năng thần kinh sau đột quỵ ngày 12/4, tại Việt Nam, nhờ tiến bộ về y học cùng các phương tiện chẩn đoán và trang thiết bị điều trị hiện đại, số người bị đột quỵ được cứu sống ngày càng nhiều. Điều này đồng nghĩa với tỷ lệ người bị di chứng và tàn tật do đột quỵ cũng tăng lên, 

Tại nước ta, ước tính hàng năm có khoảng 200.000 người bị đột quỵ, khoảng 50% tử vong. Mức độ di chứng phụ thuộc rất nhiều vào thời điểm và cách thức bệnh nhân được phát hiện, chẩn đoán và điều trị. Tỷ lệ biến chứng theo thống kê thế giới, cứ 100 người sống sót qua cơn đột quỵ thì khoảng 1/3 mang di chứng. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể để lại di chứng vận động như liệt tay, chân, nửa người; rối loạn ngôn ngữ, đặc biệt cảm xúc ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.


 

Tiến sĩ Andreas Winkler, Chủ tịch hội nghiên cứu lâm sàng trong phục hồi chức năng thần kinh Áo, Giám đốc, Trưởng Khoa phục hồi chức năng thần kinh Viện Bad Pirawarth cũng nhấn mạnh, dự phòng đột quỵ là biện pháp tốt nhất nhưng hàng năm trên thế giới có trên 11,5 triệu bệnh nhân đột quỵ. Vì thế phục hồi chức năng sau đột quỵ cấp rất cần được quan tâm.

Theo chuyên gia này, hiện nay 80% bệnh nhân đột quỵ phải chịu những di chứng làm ảnh hưởng chức năng vận động/di chuyển, nhất là chi trên, khiến họ không thể tự chăm sóc bản thân. Khả năng hồi phục của chi trên sau đột quỵ rất thấp. Một tuần sau đột quỵ, 60% bệnh nhân bị mất chức năng của chi trên chưa thể hồi phục; 18 tháng sau hơn một nửa bệnh nhân chức năng hoạt động của tay bị hạn chế và sau 4 năm chỉ 50% có chức năng tương đối tốt.

Tiến sĩ Khanh cho biết, để có hiệu quả cao phục hồi chức năng cho bệnh nhân cần được thực hiện sớm nhất có thể, tốt nhất là bắt đầu sau 3 ngày bệnh nhân được cấp cứu đột quỵ. Yêu cầu này thực hiện không dễ trong điều kiện các bệnh viện trong nước còn quá tải.

Phục hồi chức năng là nhu cầu cấp bách nhằm giảm tối đa các di chứng. Một chương trình hợp tác giữa các chuyên gia hai nước Việt Nam và Áo được thực hiện nhằm đào tạo kỹ thuật chăm sóc bệnh nhân sau đột quỵ đến tận tuyến y tế cơ sở và cả người trực tiếp chăm sóc phục hồi chức năng cho bệnh nhân ở gia đình. Việc phục hồi phải toàn diện, phối hợp nhiều lĩnh vực: Y học (điều trị co cứng, điều trị hội chứng loạn dưỡng, phòng và điều trị các biến chứng do rối loạn nuốt…), vận động trị liệu, hoạt động trị liệu, âm ngữ trị liệu, chỉnh hình, tư vấn tâm lý, xã hội học… 

Quá trình phục hồi vận động diễn ra phần lớn trong 3-6 tháng đầu, và có thể tiếp tục đến 2 năm hoặc hơn. Vì vậy, bệnh nhân không nên mất hy vọng nếu bị liệt vận động nặng.